Oppervlakte 17 ha.
Natuurlijk sinds 2016
Over de wijnmakers
Slobodné maakt onderdeel uit van de nieuwe golf aan wijnproducenten uit het oosten van Europa die sinds de val van de Sovjet-Unie hard aan de wijnweg aan het timmeren zijn. Het familiedomein, Majer Zemianske Sady, gelegen nabij Hlohovec, verloor in het communistisch tijdperk haar gaarden, maar door inspanningen van de vierde en vijfde generatie hebben ze hun gaarden in de jaren ’90 terug weten te krijgen. Sinds 2010 wordt er weer wijn geproduceerd, en nu onder de naam Slobodné Vinárstvo, Slobodné voor intimi. Vrij vertaald is het ‘vrij wijnmaken’, erg passend voor de levensloop van het domein.
Tegenwoordig is het domein vierkoppig: Miso is de hoofdwijnmaker, zijn vrouw Katarina houdt zich bezig met de sales en reist veel om de wijnen en Slowakije als wijnland te promoten, Agnes, de zus van Katarina onderhoudt de wijngaarden, en bestiert Agnes’ vrouw Andrea het kantoor. De vier werken in coöperatieve vorm en nemen de belangrijke besluiten samen. Sinds 2010 wordt er weer wijn geproduceerd van de familiewijngaarden, en vanaf vintage 2012 worden de wijnen natuurlijk vergist, worden de wijnen niet gefiltreerd of geklaard, en wordt het sulfietgebruik tot het minimale beperkt. In deze tijd kwam Slobodné in contact met makers van natuurwijn in en buiten Slowakije, en kwamen ze tot de realisatie dat het maken van natuurwijn logischerwijs zou moeten voortvloeien uit het houden van biodynamische wijngaarden.
Over de wijngaarden
De wijngaarden liggen in het heuvelachtige gebied rondom het domein, en de oudste delen van de gaarden stammen uit 1984. Bijna alle wijngaarden liggen omsloten door boomgaarden, bos en landbouwgrond die ook in hand is van Slobodné, en deel van dit land wordt met rust gelaten, om zo het biodynamisch karakter van de wijngaarden te versterken en te beschermen. De bossen rondom de wijngaarden vormen zo dan ook een natuurlijke barrière, en de wijngaarden hebben daarom het gevoel van een ommuurde tuin.
Sinds de overname van het domein door de twee families en de naamswijziging naar Slobodné is er hard gewerkt om de wijngaarden naar biodynamie te converteren, en worden de gaarden sinds 2016 volledig biodynamisch bewerkt. De Slowaakse Demeter-tak is nog niet erg groot of erg actief, waardoor Slobodné nog geen biodynamische certificering heeft, maar in de praktijk komt het domein hier uiteraard voor in aanmerking.
In de gaarden groeien zowel bekende druivenrassen zoals Pinot Gris, Gewürztraminer, Riesling en Blaufränkisch, als minder bekende rassen als Alibernet en Devin. Devin is een van Slowakije’s eerste officiële druivenrassen, en brengt fris-aromatische wijnen voort. Interessant genoeg staat Devin samen met (Gewürz)traminer aangeplant, wat voor Slobodné als intuïtief voelt: het krachtige, soms ietwat overdadige karakter van Gewürztraminer wordt door Devin in een blend opgefrist en brengt het geheel in balans.
Over de wijnen
Bij Slobodné zien ze wijn sinds de bekering naar het maken van natuurwijn als een levend organisme dat alleen tot stand kan komen door het gehele proces van het wijn maken natuurlijk te houden. Om deze reden wordt er nergens in het proces gemanipuleerd of geïntervenieerd, en worden er dus ook geen moderne additieven gebruikt. Vanaf het begin ligt Slobodné’s focus bij het maken oranje wijnen, waarbij ze onder andere gebruik maken van kennis geput uit tradities over het maken van oranje wijnen in amforen. Zo wordt er gekeken naar de Georgische wijntraditie, waar in Georgië al 8.000 jaar wijmaakgeschiedenis aan vooraf gaat. In 2014 heeft Slobodné een kleine ‘qvevri-tempel’ aangelegd, in de vorm van een pyramide. Hierin hebben ze twee amforen van 5000 liter ingegraven, en maken ze tot op de dag van vandaag nog experimentele qvevri-cuvées mee.
Deze amfoor-experimenten bracht Slobodné uiteindelijk naar Spanje en China; het overgrote deel van de amforen in de kelder zijn dan tegenwoordig ook Spaanse tinaja’s die zijn aangevuld met grote Chinese amforen die iets reductiever functioneren. Bij Slobodné krijgt ook bijna iedere wijn korter of langer de tijd in deze amforen, alvorens ze worden gerijpt in kunststof eieren of houten vaten gemaakt van eikenhout uit hun eigen bos.
Het brede Slobodné-scala kan grofweg in vier categorieën worden opgedeeld. Zo zijn er de twee Majer-wijnen, een witte en een rode, die in principe de huiswijnrol vervullen. Deze twee wijnen zijn dan ook altijd multi-vintage blends, en zijn de meest betaalbare van de reeks. Hiernaast is er een reeks mono-cépagewijnen die met behulp van semi-macération carbonique worden vergist en gerijpt in kunststof eieren, waardoor het vrolijke, aromatische karakter van deze wijnen het beste naar voren komt. Dit geldt onder andere voor Devina (Devin), Veltlina (Veltlin of Grüner Veltliner) en Oranzista (Pinot Gris). Vervolgens is er een lijn Cutis-wijnen, waar Cutis slaat op het langere schilcontact: ‘Cutis’ betekent in het Latijn ‘huid’. Als laatste is er een lijn wijnen van de oudste stokken en beste exposities, die ze zelf de cru-wijnen noemen, die het rijpst worden geoogst, en die het langste de tijd krijgen om zichzelf te worden. Hieronder vallen de witte labels (Partisan Cru Blanc en Partisan Cru Rouge), en de zwarte labels (Interval en Alternativa). De Partisan Cru-wijnen zijn de mooiste blends, in wit en rood, en de zwarte labels laten ziet wat voor diepte en complexiteit natuurlijke Slowaakse mono-cépagewijnen kunnen voortbrengen; Interval is 100% Riesling, en Alternative is 100% Blaufränkisch.
Al met al laten alle Slobodné-wijnen zien dat de Slowaken allesbehalve bang zijn om te experimenteren, en elk jaar worden er weer verschillende druivenrassen en vinificatie methoden met elkaar geblend tot bijzondere creaties. De gemene delers bij Slobodné zijn ongetwijfeld de aromatische complexiteit, de zuurgraad, delicate textuur en de verteerbaarheid. Wij zijn in ieder geval fan. Dit is de toekomst van Slowaakse natuurwijn, en de toekomst is nu!
Website Slobodné
ZRS-profiel Slobodné
Interview Milan Nestarec en Slobodné
Instagram Slobodné
Surface area 17 ha.
Natural since 2016
About the winemakers
Slobodné is at the forefront of a new wave of European natural wine producers emerging from Eastern Europe since the fall of the Soviet Union. The family estate, Majer Zemianske Sady, located near Hlohovec in Slovakia, lost its vineyards during the communist period. But thanks to the persistence of the fourth and fifth generations, the family gradually reclaimed their lands in the 1990s. Since 2010, they have been producing wine once again, now under the name Slobodné Vinárstvo Slobodné, as insiders call it. The name roughly translates to “free winemaking,” a fitting reflection of the estate’s storied past and independent spirit.
The estate today is run by four family members: Miso, the head winemaker; his wife Katarina, who leads sales and travels widely to promote both their wines and Slovakia as a wine region; Katarina’s sister Agnes, who tends the vineyards; and Agnes’s wife Andrea, who manages the office. The four work as a cooperative, making all major decisions together. Since reclaiming the family vineyards, they've focused on natural wine: beginning with the 2012 vintage, fermentations have been spontaneous, the wines unfiltered and unfined, and sulphite use reduced to the barest minimum. During this transition, Slobodné forged connections with the European natural wine world, discovering that making natural wine is a logical extension of cultivating biodynamic vineyards.
About the vineyards
The vineyards are set amid the rolling hills around the estate, with the oldest plots dating back to 1984. Almost all the plots are surrounded by orchards, forest, and farmland also owned by Slobodné some of which is intentionally left fallow. This design bolsters and safeguards the biodynamic character of the vineyards, with the woodland surrounding the vines acting as a natural barrier. Walking the property feels like being inside a walled garden.
Since the two families took over and rebranded as Slobodné, they have worked steadily to convert the vineyards to biodynamic farming. Since 2016, all plots are managed fully biodynamically. Slovakia’s Demeter branch is still small and relatively inactive, so Slobodné hasn’t yet achieved formal biodynamic certification, but in practice, their farming matches all the criteria.
In the vineyards, you’ll find both classics like Pinot Gris, Gewürztraminer, Riesling, and Blaufränkisch, alongside more local varieties such as Alibernet and Devin. Devin is notably one of Slovakia’s earliest official grape varieties, known for producing fresh, aromatic wines. In an intuitive move, Slobodné has planted Devin alongside (Gewürz)traminer, finding that Devin’s fresh lift balances the sometimes heady intensity of Gewürztraminer in blends.
About the wines
Ever since embracing natural wine, Slobodné regards wine as a living organism something that can only come to life when every phase of winemaking remains untouched by manipulation. No modern additives are used anywhere in the process. From the outset, Slobodné has focused on skin-contact “orange” wines, drawing on ancestral tradition and techniques. They look to the Georgian wine culture home to 8,000 years of continuous winemaking history for inspiration. In 2014, Slobodné even built a small “qvevri temple” in the shape of a pyramid, where two 5000-liter amphorae are buried and still used to create experimental qvevri cuvées to this day.
These amphora experiments led Slobodné to Spain and China. Today, most of the amphorae in their cellar are Spanish tinajas, complemented by large Chinese amphorae, which create a slightly more reductive environment. Nearly every wine at Slobodné spends at least some time in amphora whether for a short or extended period before ageing in plastic eggs or wooden barrels crafted from the estate’s own oak forests.
The broad Slobodné range falls loosely into four categories. First, there are the two Majer wines a white and a red which serve as the “house” wines: always multi-vintage blends and the most accessible in the lineup. Then there are a series of mono-varietal wines, fermented with a touch of semi-carbonic maceration and aged in plastic eggs for a jubilant, aromatic style think Devina (Devin), Veltlina (Veltlin or Grüner Veltliner), and Oranzista (Pinot Gris). The Cutis line, whose name refers to extended skin contact (“cutis” is Latin for skin), marks another category. And lastly, the estate’s finest fruit from old vines and prime parcels is reserved for their “cru” wines: these are picked at peak ripeness and given the most time to find their shape. Here you’ll find the white-label wines (Partisan Cru Blanc and Partisan Cru Rouge) and the black-label bottles (Interval and Alternativa). The Partisan Cru wines show off the estate’s best white and red blends, while the black labels illustrate just how deep and complex natural Slovakian mono-varietals can become: Interval is 100% Riesling, and Alternativa is pure Blaufränkisch.
In sum, every Slobodné wine reveals a fearless approach to experimentation each year brings new blends of grape varieties and winemaking methods, resulting in truly distinctive creations. Across the range, the hallmarks are unmistakable: aromatic complexity, bright acidity, refined texture, and supreme drinkability. We’re genuine fans. This is the future of Slovak natural wine and the future has already arrived.
Slobodné Website
ZRS profile Slobodné
Interview: Milan Nestarec and Slobodné
Slobodné Instagram
